(In case the sound is driving you mad, relax it only lasts a few seconds. Otherwise Enjoy it! Hope you're not suffering in silence)

(Dit is een verkorte versie van 30 pagina's, bestaande uit een inleiding, vertaalde artikelen, en een slotwoord.)

  Inleiding.

Ik werk als Maatschappelijk werker (van 1995 t/m 1998) bij de Regiopolitie Groningen/Haren, basiseenheid Centrum. Het afgelopen jaar valt mij op dat er een toename is te bespeuren in het aantal gevallen van 'Stalking':

Toen ik mij daarop begon te verdiepen in het onderwerp bleek dit, althans voor de Nederlandse politie, vrijwel braakliggend terrein te zijn. Tenminste voor zover ik heb kunnen nagaan.

Aanleiding voor het schrijven van dit werkstuk was niet alleen het besef dat het Stalking-probleem aan het toenemen is.
Directe aanleiding en persoonlijke motivatie waren een moord en zelfdoding in Groningen in 1997. Een bekende Stalker vermoordde zijn ex-vriendin, en doodde daarna zichzelf. De dader had zijn voornemen al maanden van tevoren aangekondigd, maar preventief politie-ingrijpen was niet mogelijk en politie noch de hulpverlening bleek mogelijkheden te hebben om deze zinloze moord en zelfdoding te voorkomen.

Het voornaamste probleem waarmee slachtoffers van Stalking te kampen hebben is dat zij in een onveilige situatie verkeren, en daarin weinig hulp kunnen verwachten van de politie. Daarnaast vormen het gebrek aan informatie, het gebrek aan inzicht in het gedrag van Stalkers, en het gebrek aan effectieve strategieën om het Stalken tegen te gaan, grote problemen. Het ontbreken van wetgeving maakt het nog eens extra moeilijk.

Tevens kampen de slachtoffers met de bestaande vooroordelen zoals 'Ze heeft het zelf veroorzaakt', 'Ze kan geen nee zeggen', 'misschien wil ze hem wel terug', 'Ze wil aandacht', Of 'dat overkomt alleen vrouwen die niet voor zichzelf opkomen'.

De maatschappelijke positie van de doelgroep is zeer gevarieerd. Slachtoffers van Stalking komen voor in alle lagen van de bevolking. Het enige gemeenschappelijke kenmerk is dat de meeste slachtoffers vrouw zijn, en meestal jonger zijn dan veertig jaar. De achterliggende oorzaken kunnen dan ook niet worden gezocht bij de slachtoffers, of het moet zijn dat vrouwen nog steeds vanwege hun sekse zich in een benadeelde positie bevinden, en daardoor kwetsbaarder zijn. Achterliggende oorzaken van Stalking moeten dan ook gezocht worden bij de dader.

Dit is dan ook de reden dat in deze notitie het accent meer ligt op de Stalker dan op het slachtoffer. Dit kan ook bijna niet anders. Om de slachtoffers beter te kunnen helpen, moet je meer weten over de daders. Tenslotte ligt bij hen het probleem.

De doelgroep en de daders van Stalking vereisen een specifieke aanpak. Omdat in Nederland deze aanpak nog nauwelijks gehanteerd wordt, en eigenlijk iedereen die te maken heeft met Stalking-slachtoffers op zijn eigen manier hiermee bezig is, en ik ook de wijsheid niet in pacht heb, verwijs ik naar Hoofdstuk 5 'Threat Assessment', waarin de Amerikaanse aanpak uitgebreid behandeld wordt. In de V.S. heeft men al jarenlang ervaring met deze doelgroep.

Nederlandse wetgeving ontbreekt nog als het gaat om Stalking. D'66 is inmiddels bezig met een wetsvoorstel. Intussen kan de politie vaak pas ingrijpen als er daadwerkelijk een misdrijf gepleegd is.
Het gaat echter vaak lange tijd om niet-strafbare feiten. Het wachten is meestal op escalatie, die vaak niet eens plaatsvind, want regelmatig loopt het lastige gedrag van de Stalker met een sisser af.

In het geval van Stalking gedrag dat jarenlang voortduurt kan de politie in het algemeen alleen maar machteloos toezien, en heeft zij het slachtoffer weinig te bieden. Doorgaans voelen slachtoffers zich door de politie dan ook in de steek gelaten. Dezelfde machteloosheid bekroop ook mij en daarop ben ik informatie gaan zoeken.

Een enkele keer besteedt een actualiteitenprogramma een item aan het onderwerp, en af en toe verschijnen er artikelen in enkele kranten. Er zijn in Nederland twee organisaties die zich bezighouden met Stalking. De Stichting Stop Stalking, en de Stichting Anti Stalking. Van beide stichtingen ontving ik summiere informatie. Na een uitzending van Netwerk over een Stalking-Project van de Regiopolitie Rotterdam Rijnmond in mei 1997, stuurde ik een email naar hen met de vraag om meer informatie. Dit omdat uit de uitzending bleek dat zij in juni starten met een Stalking-Project in samenwerking met Vrouwengezondheidscentrum Sara.
Zij antwoordden mij echter met een tegenvraag, nl. of ik meer informatie voor hen had, zodat zij deze op hun homepage op Internet konden plaatsen!! Tot zover de Nederlandse situatie. Het zou kunnen dat er wel degelijk meer kennis en informatie beschikbaar is, maar dat ik deze niet heb kunnen vinden. De communicatie tussen de Regio's verloopt niet optimaal. Iets wat mede veroorzaakt wordt doordat niet alle regio's een website hebben op Internet, en vanwege de wisselende diensten de betreffende personen niet altijd bereikbaar zijn.

Daarentegen werd ik op het Amerikaanse gedeelte van Internet tot mijn stomme verbazing overspoelt met informatie omtrent Stalking. Vooral in de V.S. blijkt veel aandacht besteed te worden aan dit probleem. Op Nederlandse Websites heb ik niets over Stalking kunnen vinden, en in de bibliotheken al helemaal niet. Het aantal Stalkers is in verhouding in de V.S. dan ook veel groter dan in Nederland, en het aantal gevallen met een ernstige afloop is onrustbarend.
Omdat men daar al langer met het probleem kampt dan in Nederland, is men daar al veel eerder begonnen nieuwe wetten te implementeren en preventieve methodieken te ontwikkelen.

De gevonden informatie heb ik van Amerikaanse websites gedownload. Met name van de websites van:

(de links staan onder de kop van elk volgend hoofdstuk, clickable links staan op de The Link Page.)

en van websites van slachtoffers. Het leek mij nuttig de gevonden informatie te downloaden en te vertalen, vooral het Threat Assessment Program zou van nut kunnen zijn voor de Nederlandse politie.

De artikelen zijn door mij vertaald, bewerkt, en samengesteld.

Inleiding en slot zijn door mij geschreven en vormen een verkorte versie van het uiteindelijke werkstuk over Stalking.

Corna Dirks, Juni 1997.