ADHD-special in Psychologie Magazine, oktober 2000.
DE HERSENSTORM, Structuur in de chaos. Marian Donner
ADHD komt niet alleen voor bij kinderen, maar
ook bij volwassenen. Een nieuwe
begeleidingsmethode, coaching, is speciaal op
deze groep gericht en benadrukt de positieve
kanten van de stoornis.
ADHD is jarenlang behandeld volgens het ziektemodel. ADHD
wordt gezien als een vervelende stoornis die niet te genezen is, maar
hanteerbaar wordt met behulp van medicatie, soms in combinatie
met een gedragstherapie. Medicijnen zouden het disfunctioneren van
de hersenen aanpakken en therapie zou alle bijkomstige problemen
verhelpen. Volledig genezen lukt niet.
Het dagelijks leven blijft vaak moeilijk. Goede voornemens en
plannen volstaan niet wanneer het voornaamste probleem juist is dat
je moeite hebt met het uitvoeren van die goede voornemens en
plannen. 'Vraag mij elke ochtend een lijstje te maken en ik doe het
niet, want ik vergeet het, kan het niet en wil het niet. Sterker nog: ik
kan niet willen het te willen!!!', aldus ADHD-pati%eacute;nte Anne-Marie
van der Gouw op haar webpagina.
Symptoombestrijding met behulp van medicijnen zou niet het enige
uitgangspunt moeten zijn van de behandeling van volwassenen met
ADHD. Want de stoornis mag dan een verstorende invloed hebben
op het werk, de relaties en het algemeen functioneren van patiënten,
ze heeft ook goede kanten. Mensen met ADHD zijn creatief,
origineel, en intuïtief en kunnen leren dit in hun voordeel om te
zetten.
Deze positieve invalshoek vormde eind jaren tachtig in de Verenigde
Staten de basis voor een nieuwe behandelmethode van ADHD:
coaching. De principes van coaching zijn simpel: samen met de cliént
brengt de coach het dagelijks leven van de cliënt op orde. Niet het
werken aan de persoon staat centraal, maar het doelgericht werken
aan de problemen.
Volgens Corna Dirks, maatschappelijk werker en een van de eerste
ADHD-coaches in Nederland, kunnen op deze manier mooie
successen geboekt kunnen worden.
Betuttelend
Een coach leert de cliënt de eigen kwaliteiten te onderkennen en aan
te wenden en de negatieve kanten van ADHD te hanteren. De coach
inventariseert de probleemgebieden van de cliënt, maakt samen met
de cli%nt plannen en zet tegelijkertijd een duidelijke lijn uit waarlangs
deze plannen ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Dirks:
'Je moet de vinger aan de pols houden, want je weet niet of
afspraken ook daadwerkelijk worden nagekomen. Dit lijkt misschien
betuttelend, maar het is gewoon nodig.'
Steeds opnieuw proberen coach en cliënt samen de juiste
oplossingen en strategieën te vinden om het dagelijks leven
hanteerbaar te maken voor de cliént. Financiën, tijdsmanagement,
dagbesteding, werk en relaties, een coach houdt zich nergens afzijdig
van. En dat is precies wat een ADHD-patiënt nodig heeft. Plannen
en voornemens hebben zij immers meestal genoeg, maar wat ze
missen is de benodigde structuur om hier ook iets mee te doen. De
Amerikaanse psychiater John Ratey beschrijft ADHD daarom ook
als een omgevingsafhankelijkheidssyndroom: 'Mensen met ADHD
zijn afhankelijk van richtlijnen en aanwijzingen vanuit de omgeving
om taken te volbrengen en doelen te bereiken.'
Ondanks de bemoedigende resultaten, is in Nederland coaching nog
nauwelijks doorgedrongen. Hulpverleners hebben geen behoefte aan
een aanvulling op de reguliere methode, zo blijkt uit een klein
onderzoek van Dirks. ADHD patiënten hebben dit echter wel. Uit
een enquete onder leden van Impuls, de patiëntenvereniging voor
volwassenen met ADHD, bleek dat men over het algemeen
ontevreden was over de korte duur van de begeleiding, het accent op
diagnostiek en medicatie, het feit dat men te weinig terecht kon bij
een hulpverlener en het onbegrip over de invloed van ADHD op het
persoonlijke leven. Ook in chatboxen en op websites zijn dit
veelgehoorde klachten. Het ziektemodel blijkt erg hardnekkig.
De site van Anne-Marie van der Gouw
De site van Corna Dirks, tel: 06 - 14694722.
Psychologie Magazine / Weekbladpers Tijdschriften 2000
|
